Toshio Matsumoto: Demons (35mm)
’25
Lange Steenstraat 14
B-9000 Gent
Demons © Postwar Japan Moving Image Archive (PJMIA), Toshio Matsumoto
Lange Steenstraat 14
B-9000 Gent
De experimentele filmmaker en criticus Toshio Matsumoto volgde zijn queer cultklassieker Funeral Parade of Roses (1969) op met een “simpele” samoeraifilm, maar onder het ogenschijnlijk traditionele oppervlak schuilt net zoveel subversie. Dit nachtelijke meesterwerk, een Borgesiaanse satire vermomd als samoerai-horror, is een van de donkerste films van zijn tijd, zowel visueel als politiek.
! We hebben speciaal een 35mm-print vanuit Japan laten overkomen, aangezien de film digitaal niet officieel beschikbaar is.
Deze maand publiceerde het Postwar Japan Moving Image Archive (PJMIA) het tweede deel van Matsumoto’s verzamelde geschriften uit de periode (1966−1971) die leidde naar de realisatie van Demons.
In samenwerking met Kuru en Japan-Square festival (19−23 maart)
Toshio Matsumoto
Demons (Shura)
In Demons (aka Shura aka Pandemonium) keert Toshio Matsumoto, bekend van Funeral Parade of Roses (1969), zich tot het jidaigeki-genre, ditmaal zonder de traditionele heroïek en mythologie. Wat overblijft, is een onverbiddelijke dissectie van wraak en waanzin, gevangen in een verstikkend zwart-wit universum. Matsumoto ontmantelt de klassieke samoeraifilm en herschikt de brokstukken tot een fragmentarische nachtmerrie waarin tijd, herinnering en geweld onlosmakelijk verstrengeld raken. Centraal staat een rōnin die verstrikt raakt in een web van bedrog en manipulatie, gesponnen door een berekenende courtisane en haar slinkse bordeelhoudster.
Matsumoto’s radicale stijl – met zijn abrupte montage, extreme close-ups en beklemmende, haast theatrale mise-en-scène – laat de genrefilm achter zich en nadert de spookachtige leegte van het Noh-theater. Met zijn ijzingwekkende licht-donkercontrasten en ontregelende temporele sprongen roept Demons een koortsdroom op waarin elke handeling al bij voorbaat verdoemd lijkt. Een film als een ritueel waarin wraak niet leidt tot verlossing, maar tot een onontkoombare val in het duister.
“One of the most important and beautiful films made in Japan since Kurosawa’s prime.”
— Noel Burch, To the Distant Observer
“When I look back, it seems that I have lived in an inferno for the last twenty years. I have been angry so many times, and involved in well-nigh bloody clashes with others. I still remember how misunderstanding bred misunderstanding, till I found the given situation irremediable… That kind of experience is what prompted me to make Pandemonium. This world is indeed pandemonium… Living with the burden of its plight has put me constantly in direct contact with this question: “Can a human being be saved?” By weaving many painful phases of my youth into this film, I tried to make of it a requiem.”
— Toshio Matsumoto
Demons © Postwar Japan Moving Image Archive (PJMIA), Toshio Matsumoto