Tremendum et Fascinosum: Standish Lawder + Kenji Onishi

Necrology (1970) van de Amerikaanse regisseur Standish Lawder werd door Hollis Frampton als volgt omschreven: ​“Without doubt, the sickest joke I’ve ever seen on film”. Deze kortfilm toont ons namelijk niet meer dan een schier eindeloze troep mensen op een roltrap die voor zich uit staren, door een krant bladeren of op hun horloge kijken. Neutraal zijn de beelden allerminst, want de gotische begingeneriek doet ons vermoeden dat Lawder de mensen op de roltrap beschouwt als gestorvenen die op weg zijn naar een hiernamaals. De camera blijft stationair maar de film wordt achterstevoren afgespeeld waardoor de mensen opwaarts stijgen met het gezicht naar de camera gericht. Met deze donkere allegorie kloeg Lawder de afstomping van onze maatschappij aan waardoor we levende doden zijn geworden . Kenji Onishi behoort tot de jonge generatie van experimentele filmmakers uit Japan die een voorkeur voor morbide thema’s gemeen hebben met legendes als Oshima, Terayama en Matsumoto. Bij Kenji Onishi resoneert deze transgressieve obsessie echter op een heel andere manier, die meer gemeen heeft met The Act of Seeing With One’s Own Eyes (1971) van Stan Brakhage, in een aangrijpende documentaire over de dood van zijn vader. Tijdens de crematie filmt hij het lichaam van zijn vader in close-up en in ontklede toestand. Hij volgt het lichaam zelfs tot in de verbrandingsruimte toe, wat magistrale beelden oplevert van een verboden funerair ritueel. De suggestie van de vlammen die het skelet van zijn vader verteren is iets wat we nauwelijks kunnen bevatten. Wat op het eerste gezicht pure shockcinema kan lijken, resulteert echter in een integere poëtisering van een metamorfose.