Fire in the UK

Louis Benassi’s kortfilm Black Umbrella bestaat uit found footage van verschillende branden in Londen tussen de jaren dertig en vijftig, die blijkbaar gebruikt werd als trainingsfilms voor brandweerlieden. De film wordt geprojecteerd op drie schermen als een drieluik van een geësthetiseerde ramp waar rook uit ramen komt en vlammen Crystal Palace bedreigen. Onder begeleiding van een soundtrack met een rollende piano en contrabas krijgen de branden iets moois over zich, onder meer omdat Benassi meer recente beelden van een vrouw met paraplu toevoegt. Het beeld dat blijft hangen is echter niet dat van de mysterieuze vrouw maar wel van hoe een brandende fabriek eruit ziet na een Blitz-aanval. Na de verwoestende vuurstormen van het voorafgaande gescreende The War Game krijgt het beeld een bijna mythische intensiteit. Het vormt een collectieve herinnering aan de vernietiging, aan de Grote Brand en ingebeelde, nog te komen rampen.

The War Game is een dramadocumentaire, geschreven, geregisseerd en geproduceerd door Peter Watkins voor The Wednesday Play anthologiereeks op BBC. Ze beschrijft de gevolgen van een nucleaire oorlog en zorgde voor nogal wat deining binnen de BBC en de regering, met als gevolg dat de film op 6 augustus 1965 (de 20^e verjaardag van de bom op Hiroshima) uiteindelijk niet werd vertoond. De BBC verklaarde dat het effect van de film te gruwelijk was om uitgezonden te worden. Toch raakte de film geenszins in de vergeethoek en won deze in 1966 zelfs de Oscar voor beste documentaire. Het duurde echter nog tot 1985 voor The War Game volledig te zien was op de Britse televisie. De 48’ durende zwart-wit film beschrijft de periode net voor en net na een Russische nucleaire aanval tegen Groot-Britannië. De oorzaak is een Chinese invasie in Zuid-Vietnam, waarna de VS het licht op groen zet voor een tactische nucleaire oorlogsvoering tegen China, wetende dat zowel de Sovjet-Unie als de Oost-Duitse troepen West-Berlijn dreigen binnen te vallen als ze dat besluit niet terugtrekken. De VS leggen zich niet neer bij de communistische dreigementen en bezetten zelf West-Berlijn. Ze worden echter verslaan waarop een beperkte nucleaire oorlog uitbreekt tussen Oost en West en enkele raketten Groot-Brittanië raken. De chaos van de prelude op de aanval, met inwoners die verplicht van de stad naar het platteland geëvacueerd worden, voert ons naar Rochester, Kent, dat wordt getroffen door een raket die bedoeld was voor Gatwick Airport. De directe gevolgen van de explosie worden getoond: de onmiddellijke verblinding van diegenen die de explosie zagen, de firestorm die een hittegolf veroorzaakt, en natuurlijk de ontploffing zelf. Later zien we hoe het Britse leger lijken verbrandt, hoe de politie plunderaars neerschiet en hoe de ganse samenleving ineenstort ten gevolge van stralingsziektes, psychische schade en een vernietigde infrastructuur. Het verhaal wordt verteld in de stijl van een nieuwsmagazine-programma en bevat een aantal heel verscheiden onderdelen: een documentaire-achtige chronologie van de belangrijkste gebeurtenissen, reportage-achtige beelden van de oorlog, de nucleaire aanvallen en de effecten daarvan op de burgers. Verder zien we korte eigentijdse interviews met voorbijgangers die gepolst worden naar hun kennis over nucleaire oorlogsvoering naast publieke figuren die optimistische commentaren leveren die botsen met andere beelden in de film. Terzelfdertijd horen we een voice-over die de gebeurtenissen beschrijft als dingen die zouden kunnen gebeuren tijdens een nucleaire oorlog. De spreker herinnert de kijkers eraan dat de civiele bescherming van 1965 niet voorbereid is op dergelijke gebeurtenissen, en dat een adequate voorbereiding misschien wel nooit mogelijk zal zijn. Het benadrukt dat de overheid en het publiek ten onrechte gedacht hebben dat een nucleaire oorlog een beproeving is die kan overleefd worden zoals de ​‘Blitz’, waarbij bombardementen tijdens WOII volledige steden vernietigden, maar dan op veel grotere schaal. Deze versie van The War Game is de bewerking die Peter Watkins schonk aan de Londense brandweer. Hij deed dit omdat van alle civiele hulpdiensten die hij tijdens zijn onderzoek contacteerde, zij de enige waren die bruikbare info konden verstrekken over te nemen acties bij een eventuele atoomexplosie. Alle andere hulpdiensten zoals ambulance, politie, … vonden zijn project te alarmerend.