Drieluik Manon de Boer (1)

In de films van Manon de Boer vormen persoonlijke vertellingen en muzikale interpretaties zowel onderwerp als methode. Ze onderzoekt op indringende wijze de wisselwerking tussen beeld en geluid en wijzigt subtiel onze klassieke waarneming van film. Zo stelt ze de macht van beelden in vraag en hun aanspraak op waarheid. Haar films, die in wezen ook steeds een soort portretfilms zijn, tonen veelal acteurs en actrices, musici, dansers of intellectuelen. De personages krijgen geleidelijk een definitieve vorm naarmate hun herinneringen zich ontvouwen en zelfs het volledig gevormde beeld verbergt minstens zoveel als het onthult.

In Presto, Perfect Sound speelt componist en violist George van Dam, die mee instond voor alle muziek in dit programma, Béla Bartoks gelijknamige sonate voor soloviool. Uit zes filmopnames knipte en plakte van Dam de ‘perfecte’ soundtrack, een courante muziekpraktijk, maar de Boer synchroniseerde die vervolgens met de verschillende bijbehorende beelden. We zien kleine sprongen in het beeld, maar horen ze niet.

De traditionele dominantie van beeld over geluid wordt ook omgekeerd in Dissonant waarin danseres Cynthia Loemij improviseert op drie sonates voor soloviool van Eugène Ysaÿe – een stuk dat voor haar levendige herinneringen met zich meedraagt. De Boer herlaadt drie keer de camera nadat de 16mm-spoel is afgelopen, terwijl dans en geluid doorgaan. Een zwart scherm daagt de toeschouwer in die korte tussentijd uit om net zoals de danseres de lege ruimte zelf in te vullen of het beeld zelf te projecteren. Dissonant is net zozeer als Presto een portret van een kunstenaar tijdens een moment van volledige creatieve concentratie, bijna ‘out of sync’ met de wereld rondom zich.

In Attica weerspiegelt de langzame draaibeweging van de camera de desoriënterende cirkelstructuur van de gelijknamige compositie uit 1972 van de Amerikaanse componist Frederic Rzewski. Net als ‘Coming Together’, dat de film opent, is deze compositie geschreven naar aanleiding van revoltes in de New Yorkse staatsgevangenis Attica, meer bepaald de vrijlating van een van de gevangenen.

Sylvia Kristel – Parijs en Resonating Surfaces zijn twee portretfilms waarin niet enkel een ‘sterke’ vrouw centraal staat, respectievelijk de Nederlandse actrice Sylvia Kristel en de Braziliaanse psychoanalytica Suely Rolnik, maar tegelijk ook hun steden, intellectuele milieus en levenshouding. We horen hun stem enkel wanneer ze zelf uit het beeld verdwijnen of omgekeerd. Nooit komt het tot een exacte convergentie van hun beeltenis en verhaal. Op het eerste gezicht lijken de super 8-beelden van Parijs opgenomen te zijn in de periode waarover Kristel spreekt in twee sessies die met een tussentijd van een jaar plaatsvonden en waarvan de Boer de meest recente en minst gedetailleerde eerst plaatst. Bepaalde inconsistenties in het ophalen van herinneringen komen aan het licht. Voor De Boer zijn de verschuivingen en veranderingen die bij herhalingen optreden het veelzeggendst, of ze nu met een muziekstuk werkt of een persoonlijk verhaal.

• In aanwezigheid van Manon de Boer

• Het programma bestaat uit twee delen met een pauze na de derde film.

• Uitzonderlijk worden alle films uit de selectie vertoond op de originele drager waarop ze zijn afgewerkt! Een unieke kans dus om enkele van de Boers 16mm- en 35mm-films op pellicule te zien.

• Dit is de eerste van drie avonden die OFFoff wijdt aan de films van Manon de Boer naar aanleiding van de tentoonstelling ‘Blindsight – Manon de Boer in dialoog met Latifa Laâbissi en Laszlo Umbreit’ in Museum Dhondt-Dhaenens (13 februari – 22 mei) te Deurle. De andere avonden vinden plaats op maandag 11 april en zondag 15 mei.

• De drie filmprogramma’s zijn gratis op vertoon van een ticket van de tentoonstelling. Omgekeerd kan u met een filmticket gratis de tentoonstelling bezoeken.