Deze website maakt gebruik van Cookies.

De essayfilm: Een filmvorm met verbeelding

12.10’20
Hito Steyerl November courtesy the artist
November © Courtesy of Hito Steyerl

De afge­lo­pen jaren ver­toon­de OFFoff wel vaker films die onder de noe­mer essay­film’ of cine-essay’ val­len. Dat is dit najaar niet anders met de films van Jean-Daniel Pollet en James Bridle, als­ook dit pro­gram­ma dat inte­graal is gewijd aan deze veel­zij­di­ge filmvorm. 

In 1940 omschreef Hans Richter de essay­film als the sha­ping of ide­as on screen, using eve­ry­thing that exists and that allows to be inven­ted.” Tachtig jaar later genie­ten essay­films veel erken­ning en cine­fie­le waar­de­ring als een bij­zon­de­re cate­go­rie van de film­prak­tijk, met een eigen geschie­de­nis en eigen cano­nie­ke figu­ren en tek­sten. Het zijn vaak cre­a­tie­ve en expe­ri­men­te­le docu­men­tai­res op het kruis­punt van soci­a­le en per­soon­lij­ke geschie­de­nis­sen. Ze ver­hou­den zich tot het lite­rai­re essay door als het ware te schrij­ven met de came­ra’, waar­bij de film­au­teur zijn gedach­ten visu­eel of ver­baal vorm­geeft rond een idee of een onder­werp, ver­trek­kend van­uit een breed arse­naal aan beeld­ma­te­ri­a­len en ver­tel­stra­te­gie­ën, maar voor­al ook put­tend uit erva­rin­gen, gevoe­lens en fascinaties.

Door de sub­jec­tie­ve bena­de­ring krij­gen ver­beel­ding en fic­tie vaak een belang­rijk aan­deel in de zoek­tocht naar inzich­ten in de eigen en gedeel­de wer­ke­lijk­heid. Sterker nog: bij veel essay­films is fic­tie de ver­bin­den­de laag tus­sen de gericht­heid op het inter­pre­te­ren van de rea­li­teit ener­zijds en een per­soon­lij­ke ver­haal met een eigen ver­beel­dings­lo­gi­ca ander­zijds. Dat geldt ook voor de ver­ras­sen­de films in dit pro­gram­ma, die op een won­der­lij­ke wij­ze van­uit de rea­li­teit in de fic­tie lan­den, of omgekeerd.

Dit pro­gram­ma kadert in een onder­zoeks­pro­ject o.l.v. Isolde Vanhee en is een samen­wer­king tus­sen OFFoff en LUCA School of Arts.

Thom Andersen

Juke: Passages from the Films of Spencer Williams

US • 2015 • 29' • b&w • digital

Hito Steyerl

November

DE • 2004 • 25' • colour • digital

Patrick Keiller

Stonebridge Park

GB • 1981 • 21' • b&w • 16mm