João César Monteiro: Snow White + Tibaldus

De Portugese film­ma­ker João César Monteiro houdt zich ver weg van de visu­e­le weel­de van zijn eer­de­re films met deze unie­ke bewer­king van het anti-sprook­je van de radi­ca­le Zwitserse schrij­ver Robert Walser. Het scherm blijft bij­na de gehe­le speel­duur zwart om te focus­sen op de stem­men van Sneeuwwitje, de prins, de konin­gin en de jager, die ver­wik­keld zijn in een wijd­lo­pig debat over lief­de, vrije wil en de gebeur­te­nis­sen die lei­den tot de nood­lot­ti­ge aan­slag op het leven van het meis­je. Ondanks de visu­e­le sober­heid is Branca de Neve (Snow White) bezield door de indrin­gen­de beel­den waar­mee de film opent – de beruch­te zwart-wit­fo­to’s van Walser die op ach­ten­ze­ven­tig­ja­ri­ge leef­tijd dood in de sneeuw ligt na zijn hart­aan­val bui­ten een Zwitsers sanatorium.

Voor het betre­den van de film­zaal speelt the­a­ter­col­lec­tief tibal­dus in de zaal­kerk een scè­ne (ca. 15′) uit Robert Walsers vers­dra­ma Schneewittchen (1901), één van de oncon­ven­ti­o­ne­le Fairy Tales die hij naast Aschenbrödel (Cinderella, 1901) en Dornröschen (Thorn Rose, Sleeping Beauty, 1920) schreef. Tibaldus werd in 2009 opge­richt door Simon De Winne, Hans Mortelmans en Timeau De Keyser tij­dens hun oplei­ding aan het KASK. Met Yvonne, Prinses van Bourgondië (2016), Het Huwelijk (2018) en Operette (2021) maak­ten ze onder meer een tri­lo­gie rond de Poolse schrij­ver Witold Gombrowicz. Momenteel zijn ze aan de slag met het werk van Robert Walser. 

35mm-print: Cinemateca Portuguesa, met Engelse live-onder­ti­te­ling
Een zwart cel­lu­loid­beeld kan digi­taal niet wor­den nage­bootst. Dit is dus de eni­ge manier om de film echt te ​“zien”.

“Snow White is one of the most pro­found cre­a­ti­ons and one that is enough on its own to explain why the most play­ful of all wri­ters was a favo­ri­te author of the mer­ci­less Franz Kafka. Robert Walser starts whe­re the fairy tales stop. ​‘And if they are not dead, they live now.’ Walser shows how they live.” (Walter Benjamin)

Dat Disney dit najaar zijn 100ste ver­jaar­dag viert, is puur toeval.