Tremendum et Fascinosum: Standish Lawder + Kenji Onishi

Necrology (1970) van de Amerikaanse regis­seur Standish Lawder werd door Hollis Frampton als volgt omschre­ven: ​“Without doubt, the sic­kest joke I’ve ever seen on film”. Deze kort­film toont ons name­lijk niet meer dan een schier ein­de­lo­ze troep men­sen op een rol­trap die voor zich uit sta­ren, door een krant bla­de­ren of op hun hor­lo­ge kij­ken. Neutraal zijn de beel­den aller­minst, want de goti­sche begin­ge­ne­riek doet ons ver­moe­den dat Lawder de men­sen op de rol­trap beschouwt als gestor­ve­nen die op weg zijn naar een hier­na­maals. De came­ra blijft sta­ti­o­nair maar de film wordt ach­ter­ste­vo­ren afge­speeld waar­door de men­sen opwaarts stij­gen met het gezicht naar de came­ra gericht. Met deze don­ke­re alle­go­rie kloeg Lawder de afstom­ping van onze maat­schap­pij aan waar­door we leven­de doden zijn geworden .

Kenji Onishi behoort tot de jon­ge gene­ra­tie van expe­ri­men­te­le film­ma­kers uit Japan die een voor­keur voor mor­bi­de thema’s gemeen heb­ben met legen­des als Oshima, Terayama en Matsumoto. Bij Kenji Onishi reso­neert deze trans­gres­sie­ve obses­sie ech­ter op een heel ande­re manier, die meer gemeen heeft met The Act of Seeing With One’s Own Eyes (1971) van Stan Brakhage, in een aan­grij­pen­de docu­men­tai­re over de dood van zijn vader. Tijdens de cre­ma­tie filmt hij het lichaam van zijn vader in clo­se-up en in ont­kle­de toe­stand. Hij volgt het lichaam zelfs tot in de ver­bran­dings­ruim­te toe, wat magi­stra­le beel­den ople­vert van een ver­bo­den fune­rair ritu­eel. De sug­ges­tie van de vlam­men die het ske­let van zijn vader ver­te­ren is iets wat we nau­we­lijks kun­nen bevat­ten. Wat op het eer­ste gezicht pure shock­ci­ne­ma kan lij­ken, resul­teert ech­ter in een inte­ge­re poë­ti­se­ring van een metamorfose.