Deze website maakt gebruik van Cookies.

Trance en mythopoesis: Stan Brakhage & Kenneth Anger

21.10’13
Invocationofmydemon screenshot
Invocation of My Demon Brother © Kenneth Anger
Art Cinema OFFoff
Lange Violettestraat 237
Gent

Filmmaken als magisch pro­ces en plas­ti­sche explo­ra­tie in het werk van Stan Brakhage en Kenneth Anger, boeg­beel­den van tran­ce en mythop­oe­sis in de Amerikaanse avant-garde.

Kenneth Anger (°1927) heeft sinds 1937 een veer­tig­tal kor­te films gemaakt. Zijn wer­ken fun­ge­ren als een talis­man van uni­ver­se­le sym­bo­len en per­soon­lij­ke obses­sies, waar­in mythe en ritu­eel wor­den gecom­bi­neerd tot cine­ma met de kracht van een spreuk of bezwe­ring. We ver­to­nen Invocation of My Demon Brother (1969), met muziek van Mick Jagger, uit de cyclus The Magick Lantern Cycle. Deze serie kort­films werd geïn­spi­reerd door de Britse occul­tist Aleister Crowley bij­ge­naamd The Wickedest Man In the World’. In 2002 zet­te Anger een min­der bekend facet van Crowley’s out­put cen­traal in de film The Man We Want to Hang, name­lijk diens schil­de­rij­en en teke­nin­gen. Anger maak­te de opna­mes van de film tij­dens een over­zichts­ten­toon­stel­ling van Crowley. De titel ver­wijst natuur­lijk ook naar de manier waar­op kunst­wer­ken wor­den gere­pre­sen­teerd, name­lijk opge­han­gen aan de muren van een galerie.

Anger geeft acte de pré­sen­ce’ in de kort­film The Dead (1960) van Stan Brakhage (19332003). Het was mijn eer­ste film waar­in zaken die gemak­ke­lijk als sym­bo­len kun­nen wor­den opge­vat, van hun sym­bo­lisch poten­ti­eel wer­den ont­daan door de manier van foto­gra­fe­ren”, aldus Brakhage. Het eer­ste her­ken­ba­re object in de film is de mar­me­ren voet van een stand­beeld dat boven­op een graf blijkt te staan. Brakhage film­de op Père Lachaise, maar het was hem niet te doen om de his­to­ri­sche con­no­ta­ties die dit beroem­de Parijse kerk­hof oproept. Het stand­beeld wordt afge­wis­seld met het gezicht van een levend mens. Het naast elkaar plaat­sen van cij­fers, kou­de dode ste­nen en warm levend vlees, zet de film in bewe­ging. De rus­te­lo­ze came­ra stopt nooit of komt nooit dicht genoeg om het gevoel van des­o­ri­ën­ta­tie dat de hele film ken­merkt, te doen ver​dwij​nen​.In de loop van vijf decen­nia cre­ëer­de Brakhage een groot en divers oeu­vre met tech­nie­ken als hand held came­ra’, direct schil­de­ren op cel­lu­loid, in-came­ra edi­ting, kras­sen op film, het gebruik van meer­de­re belich­tin­gen enzo­voorts. Geïnteresseerd in mytho­lo­gie en geïn­spi­reerd door muziek, poë­zie, en visu­e­le ver­schijn­se­len, ver­kent Brakhage in zijn films uni­ver­se­le thema’s als geboor­te, dood, sek­su­a­li­teit en onschuld. In Star Garden (1974) wordt cine­ma her­leid tot een essen­ti­ë­le wer­ke­lijk­heid: het opko­men van de zon. In The Lion and the Zebra make God’s Raw Jewels (1999), een late­re film van Brakhage, schil­dert hij op de pel­li­cu­le waar­door een abstrac­te bin­nen­we­reld tot leven komt.

The Dead

Kenneth Anger

Invocation of My Demon Brother

US • 1969 • 11' • colour • 16mm

The Man We Want to Hang

US • 2002 • 15' • colour • 16mm

Stan Brakhage

The Dead

US • 1960 • 11' • colour • 16mm

Star Garden

US • 1974 • 20' • colour • 16mm

The Lion and the Zebra make God’s Raw Jewels

US • 1999 • 6' • colour • 16mm