Te Gast: Balthazar Clémenti – À l’ombre de la canaille bleue + Soleil

Tijdens onze vorige Nacht van de Experimentele Film stal Balthazar Clémenti de show en won hij vanop het podium van de grote zaal van de AB het publiek helemaal voor zich met een geanimeerde vertelling over het werk van zijn vader, Pierre Clémenti, en de film, Positano (1969), die toen op het programma stond. We zijn vereerd hem opnieuw te mogen verwelkomen. Balthazar Clémenti wijdde zijn leven aan de zopas voltooide restauratie van zijn vaders integrale oeuvre waarin hij vaak zelf als kind is te zien.

De Franse acteur en sekssymbool Pierre Clémenti (1942-1999) staat vooral bekend om zijn duistere en betoverende aanwezigheid in films van enkele van de grootste Europese filmmakers van zijn tijd (Buñuel, Visconti, Pasolini, Garrel, Rocha, …). In 1967 kocht hij zelf zijn eerste 16mm-Beaulieucamera. Gedurende meer dan vijftien jaar zou hij een reeks intieme dagboeken filmen rond zijn dagelijkse ontmoetingen, familie, vriendenkring, reizen, het leven op en naast de set, maar ook de revolutionaire opstanden in Parijs.

In juli 1971 werd Clémenti in Rome gearresteerd wegens bezit van LSD en cocaïne – volgens hem door de politie in zijn zakken gestopt. Hij spendeerde uiteindelijk 17 maanden in Italiaanse gevangenissen alvorens vrijgelaten te worden wegens gebrek aan bewijs. Balthazar Clémenti, die als vijfjarige de arrestatie van zijn vader voor zijn ogen zag gebeuren, beschrijft hem in de inleiding van diens zopas naar het Engels vertaalde gevangenismémoires A Few Personal Messages (2022/1973) als: “forever haunted by his time in prison.”

In 1978 begon hij met het filmen van zijn eerste en enige langspeler, À l’ombre de la canaille bleue (In the Shadow of the Blue Rascal), waarin hij opnieuw momenten uit zijn eigen leven verweefde, zoals zijn ervaringen in de gevangenis. Het zou zeven jaar duren voor hij de film kon afwerken. Deze hypnotiserende sci-fi-noir is misschien wel zijn meesterwerk en doet tegelijk denken aan Jean Genet, William S. Burroughs en Kenneth Anger. Clémenti’s dystopische visie van Parijs heet Necrocity, een hedonistische onderwereld waar 300 kilo heroïne is verdwenen en de staatspolitie (met Clémenti zelf als chef) de bende van drugsbaron Captain Speed (Jean-Pierre Kalfon) achtervolgt door een wazig nachtleven. Met zijn duizelingwekkende superimposities en niet-aflatende industriële soundtrack van Gilbert Artman is dit een van de grote Franse undergroundfilms van de jaren ’80!

In zijn allerlaatste en favoriete film, Soleil, mengt Clémenti de punk policier-stijl van Blue Rascal met een meer introspectieve blik tot zijn magnum opus. De film verbeeldt zijn arrestatie en gevangenschap maar overstijgt dit en barst van de herinneringen en beelden uit zijn leven (zijn geliefde Corsicaanse moeder Rose Clémenti, zijn eerste vrouw Margareth Clémenti, hun zoon Balthazar, de straten van Parijs, …). Clémenti’s indringende voice-over put uit zijn bovenvermelde mémoires. De film eindigt met een irisachtig beeld van zijn jonge zoontje Balthazar die in een bos met een kaars speelt.

“Ce dernier film est celui que je préfère… peut-être le plus abouti…” — Pierre Clémenti

〉   Presentatie van de nieuwe restauratie van de films

〉   Inleiding door en gesprek met Balthazar Clémenti, de zoon van Pierre Clémenti