Spaces of Cinema: Feestelijke inauguratie filmzaal

De bioscoopzaal is een magische plek. In 1975 mijmerde Roland Barthes over ce noir du cinéma als tegelijk hypnotiserend en fixerend, fascinerend en bevrijdend. Nu eens zoeken experimentele films de voor cinema kenmerkende sluimertoestand op, dan weer willen ze haar bestrijden, de vervreemding vieren, de vierde wand doorbreken en appelleren aan de wakkere toeschouwer, daarbij uit de kaders tredend die beproefde filmvormen, de goede smaak of culturele patronen dicteren.

Art Cinema OFFoff biedt ruimte aan al deze ervaringen en uitingen van de experimentele cinema. In haar nagelnieuwe vertoningsplek in Kunsthal Gent kunnen films op uiteenlopende dragers in hun volle glorie glanzen, flikkeren en ratelen. Op de openingsavond trekken Teresa Cos en Michael Snow de ruimte van het landschap de cinemaruimte binnen. In de filmzaal droomde kunsthistoricus Dirk Lauwaert van “een expeditie”, kon hij “zien hoe mensen elders leven” als “een manier om bij de wereld te zijn”, en dat is precies wat Cos en Snow ambiëren.

De expedities van de experimentele cinema komen tot op vandaag thuis in de filmzalen en discussiekamers van menig gespecialiseerd festival. Lang voor Oberhausen was er niet alleen EXPRMNTL in Knokke, maar ook GEFF in Zagreb. Op zaterdag worden de Joegoslavische (amateur)films en dromen van de jaren 1960 aan een hedendaagse blik onderworpen. Het GEFF en bij uitbreiding de experimentele filmtradities omarmden het amateurisme in zijn betekenis van ‘zoekend in de marge’, daarbij van ongeschooldheid een deugd makend, met niets iets creërend.

Op zondag wordt ten slotte plaats geruimd voor Atelier OFFoff: een aantal jonge makers banen hun eigen weg langs, over en dwars op de raakpunten van film, literatuur, muziek en beeldende kunst.

Teresa Cos (°1982, Italië, resideert in Londen en Brussel) presenteert een ‘voorwaartse versie’ van haar audiovisuele installatie The Measure of Disorder. Origineel concipieerde Teresa Cos haar verkenning van het landschap als een single soundtrack rondom een dubbele projectie, waarbij dezelfde film zich als een voorwaartse loop op het ene scherm en een achterwaartse loop op het andere scherm afspeelt. Speciaal voor de inauguratie van de filmzaal in Kunsthal Gent adapteerde Cos het werk tot een single screen-projectie, vergezeld van een performance met improvisaties uit haar collectie The Archive of Loops, waaruit de auditieve laag van The Measure of Disorder origineel is samengesteld. Gevat tussen onomkeerbaarheid en herhaling beweegt de film zich vanuit Wenen over de Alpen en langs de Oostenrijkse rivièra. Cos neemt haar persoonlijke anekdotiek als leidraad terwijl ze het spoor volgt van deOostenrijkse wetenschapper Ludwig Boltzmann (1844-1906), meanderend tussen individuele beleving en globale gemeenschapsvorming.

Om tot een haast objectieve blik op het landschap te komen, focust de Canadese kunstenaar en structural film-pionier Michael Snow (°1929) in La Région centrale niet minder dan drie uur lang op het berglandschap van een schijnbaar verlaten deel van Québec. Door de afwezigheid van de mens wordt de speciaal ontworpen camera de vorsende protagonist terwijl deze horizontaal en verticaal kantelt, naar boven en beneden beweegt, buitelt, in- en uitzoomt. Door de onconventionele, mechanische camerabewegingen elimineert La Région centrale de standvastigheid van de blik, plaats makend voor een nieuwe, machinale ervaring van ruimte en tijd. Episch, iconisch en biologerend.